Rodzaje pomp ciepła

Jakie rodzaje pomp ciepła warto poznać, zanim zdecyduje się o inwestycji w coraz modniejsze źródło ogrzewania i ciepłej wody? Wskazujemy podobieństwa i różnice między pompami gruntowymi, wodnymi i powietrznymi, klarujemy koszt i cenę instalacji, a także podpowiadamy, który rodzaj pomp ciepła będzie najlepszy w poszczególnych przypadkach.

Jakie są rodzaje pomp ciepła?

Pompy ciepła to urządzenia, które powoli stają się podstawą ogrzewania budynków w całej Europie. Pozwalają pozyskać energię cieplną z otoczenia budynku, aby ocieplić nieruchomość oraz ogrzać wodę użytkową. Ze względu na źródło, z którego korzysta konkretny system, wyróżnia się następujące rodzaje pomp ciepła:

• pompy ciepła gruntowe
• pompy ciepła powietrzne
• pompy ciepła wodne

Jako że użytkowanie pomp ciepła nie wymaga ingerencji człowieka i jest całkowicie zautomatyzowane, z roku na rok ich popularność rośnie. To zresztą nie tylko inwestycja pozwalająca oszczędzić na przestrzeni lat mnóstwo pieniędzy, ale także dołożyć cegiełkę do walki ze smogiem. Nieprzypadkowo w jej zainstalowaniu pomoże dofinansowanie z programu Czyste Powietrze. Przed decyzją o wyposażeniu domu jednorodzinnego w pompę ciepła warto zweryfikować, który rodzaj będzie najlepszy dla danego budynku i całej działki.

Pompy gruntowe, wodne i powietrzne – podobieństwa i różnice

Podobieństwo między poszczególnymi rodzajami pomp ciepła przejawia się przede wszystkim w sposobie działania. Pobierają one ciepło z tzw. źródła dolnego, a następnie przy niewielkim udziale energii elektrycznej przepompowują je do źródła górnego, będącego najczęściej płaszczyznową instalacją grzewczą budynku. Niezależnie od rodzaju pompy podobne są również korzyści z jej zainstalowania. W stosunku do ogrzewania kotłem koszty są znacznie niższe, systemem nie trzeba się zajmować, a energia z zewnątrz nie wymaga regularnych nakładów na paliwo. Istotnym czynnikiem jest także żywotność, ponieważ jednorazowa inwestycja zwracała będzie się na przestrzeni co najmniej kilkudziesięciu lat.

Co z różnicami? Wybór konkretnego źródła pompy ciepła podyktowany jest najczęściej położeniem budynku i warunkami działki, możliwościami finansowymi oraz zapotrzebowaniem energetycznym. Podczas gdy powietrzne pompy ciepła oferują mniej energii, ich instalacja nie wymaga ani dużej działki (jak w przypadku pomp gruntowych), ani źródła wody powierzchniowej czy podziemnej (niezbędnych dla pomp wodnych).

Rodzaje pomp ciepła – koszt i ceny instalacji

Cena instalacji oraz inne koszty związane z wyposażeniem budynku w pompę cieplną są trudne do oszacowania. Pod uwagę należy wziąć m.in. istniejącą infrastrukturę grzewczą, wydajność energetyczną domu, zapotrzebowanie grzewcze, wymagane dostosowania całego systemu. Oszacowanie wydatków jest więc możliwe tylko na konkretnym przykładzie. Nie oznacza to jednak, że nie można wykazać pewnych uniwersalnych zależności. Tym bardziej, że część tych wydatków jest niezależna od rodzaju i wiąże się z dostosowaniem instalacji grzewczej do potrzeb czerpania ciepła ze źródeł zewnętrznych.

Zdecydowanie najtańszą inwestycję stanowią powietrzne pompy ciepła. Koszt solidnych pomp tego rodzaju rozpoczyna się od 20 000 zł. Gruntowe również będziemy w stanie nabyć w tej cenie, jednak w ich przypadku potrzebne jest także wykonanie instalacji źródła dolnego. O ile pobieranie ciepła z powietrza nie wymaga skomplikowanej infrastruktury i nakłady na cały system rzadko przekraczają 30 000 zł, tak w przypadku pomp gruntowych będą nawet dwa razy wyższe ze względu na potrzebę zainstalowania w ziemi kolektorów.

Jeszcze wyższe koszty dotyczą wodnych pomp ciepła. Tam 30 000 zł wynosić może koszt samej pompy, a drugie tyle wyda się na wykonanie kilku studni. Razem z wydatkami na montaż oraz inne elementy infrastruktury grzewczej ten rodzaj pompy może kosztować nawet trzy razy więcej niż powietrzny. Czy są jednak argumenty przemawiające za takim wyborem?

Jaki rodzaj pompy ciepła wybrać?

Jeżeli główną rolę odgrywa cena, większość inwestorów decyduje się na powietrzną pompę ciepła. Trzeba jednak brać pod uwagę, że jej efektywność maleje w sezonie zimowym, a to właśnie wtedy jest najbardziej potrzebna. Z tego względu osoby mające większe możliwości finansowe oraz działkę o odpowiednich parametrach decydują się często na zainstalowanie pompy gruntowej lub wodnej.

Co przemawia za wyborem droższych pomp? Mają znacznie wyższe wskaźniki efektywności pracy, więc nie jest potrzebne dodatkowe dogrzewanie. Dzięki temu zapewniają większą oszczędność, nawet jeżeli początkowo kwota inwestycji wydaje się przerażająca. W wielu przypadkach można ją zresztą obniżyć dzięki dofinansowaniom z programów unijnych i regionalnych, a także użyciu alternatywnych źródeł. Zamiast budowy studni do pomp wodnych można na przykład użyć wody ze stawu czy jeziorka.